II cykl planistyczny Dyrektywy Powodziowej
W ostatnich dniach wskutek intensywnych opadów deszczu na południu Polski doszło do podtopień w wielu miejscach kraju i uformowaniu fali wezbraniowej na głównych rzekach kraju, Wisły i Odry. Zagrożenie powodziowe i związane z nim zdarzenia (podtopienia, powodzie) w Polsce zdarzają się cyklicznie, niestety wskutek zmian klimatu są coraz mniej kontrolowane, gwałtowne i niebezpieczne.
Dlatego w tym momencie warto przywołać, opracowywane zgodnie z wymogami Dyrektywy Powodziowej i ustawy Prawo wodne - mapy zagrożenia powodziowego (MZP) i mapy ryzyka powodziowego (MRP). Mapy stanowią kluczowe narzędzie do właściwego planowania przestrzennego na obszarach zagrożenia powodziowego. Tym samym – określa się je mianem działań nietechnicznych, służących minimalizowaniu ryzyka powodziowego, zgodnie z podstawowym celem Dyrektywy Powodziowej.
Pierwsze mapy zostały przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej opublikowane w kwietniu 2015 r. Od 2017 r. realizowany jest przez Wody Polskie kolejny Projekt pn. „Przegląd i aktualizacja map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego”. Szczegółowo zakres map reguluje Rozporządzenia Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 4 października 2018 r. w sprawie opracowywania map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego (Dz. U. 2018 poz. 2031). MZP i MRP opracowane są dla powodzi rzecznych i dla powodzi od strony morza. Mapy opracowywane są w kilku scenariuszach powodziowych:
- obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi 0,2% (raz na 500 lat) lub na których istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia ekstremalnego;
- obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat (1%);
- obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat (Q 10%);
- obszary obejmujące tereny narażone na zalanie w przypadku:
- zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego,
- zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwsztormowego,
- zniszczenia lub uszkodzenia budowli piętrzącej
Zaktualizowane mapy z I cyklu i dodatkowe mapy dla kolejnych rzek stanowić będą podstawę do aktualizacji planów zarządzania ryzykiem powodziowym.
W realizowanym obecnie przez Wody Polskie projekcie wyłoniono kilka zadań, w tym między innymi zadanie 3, polegające na Usługach wsparcia merytorycznego przy realizacji projektu „Przegląd i aktualizacja map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego”, które prowadzone jest przez DHI Polska. Udzielamy kompleksowo wsparcia merytorycznego Wodom Polskim (KZGW i RZGW) oraz prowadzimy kontrolę wszystkich opracowanych w Projekcie produktów, w tym przede wszystkim hydraulicznych, hydrologicznych, przestrzennych i kartograficznych.
Wyznaczenie obszarów zagrożenia powodziowego jest niezmiernie złożone i wymagające ogromnej ilości danych (geodezyjnych, hydrologicznych, przestrzennych), które stanowią o jakości ostatecznie przygotowywanych produktów. Należy podkreślić, iż mapy zarówno w I cyklu planistycznym, jak i obecnie przygotowywane są w oprogramowaniu MIKE by DHI (MIKE11, MIKE 21 i Mike FLOOD).
Zachęcamy do śledzenia postępów prac w projekcie na stronie http://powodz.gov.pl/pl/mapy i korzystania z map zagrożenia powodziowego do celów służbowych i prywatnych. To niezmiernie ważne, aby każdy z nas miał świadomość istniejącego zagrożenia, nawet jeśli jest bardzo niewielkie (np. scenariusz wody 500-letniej). Powódź to zjawisko, którego nie da się przewidzieć i któremu nie da się w pełni przeciwdziałać, mimo nawet najlepszych form zabezpieczenia powodziowego.
