W tym tygodniu DHI Polska Sp. z o.o. podpisało wraz z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie – Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej umowę na „Opracowanie bilansu ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych rzekami do Morza Bałtyckiego – PLC 7”. Projekt realizowany będzie w latach 2019-2020 przez konsorcjum DHI Polska (lider) i „Pectore-Eco” (członek konsorcjum).
Formalnym warunkiem na rzecz poprawy i utrzymania dobrego stanu środowiska Morza Bałtyckiego jest kontynuowanie działań zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy w sprawie Strategii Morskiej 2008/56/WE (RDSM), która zakłada osiągnięcie lub utrzymanie dobrego stanu środowiska morskiego (eng. Good Environmental Status) w obrębie europejskich wód morskich do 2020 roku, z kolei Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku (HELCOM) przez opracowanie Bałtyckiego Planu Działań założyła osiągnięcie GES do 2021 roku. W art. 3 i art. 16 Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego z 1992 r. umawiające się Strony uzgodniły, że podejmą środki w celu zapobiegania i eliminacji zanieczyszczenia środowiska morskiego Bałtyku i zapewnienia danych dotyczących ładunku zanieczyszczeń, o ile są dostępne. Kompilacje danych o ładunku zanieczyszczeń (eng. Pollution Load Compilations, PLC) stanowią integralną część systemu oceny HELCOM od 1987 r. Poprzez regularne zestawianie i raportowanie danych na temat ilości zanieczyszczeń, HELCOM może śledzić postępy w osiąganiu uzgodnionych politycznie celów w zakresie zmniejszania ilości substancji zanieczyszczających, dlatego opracowanie kolejnego raportu PLC jest częścią formalnych zadań raportowania do HELCOM. Do tej pory w Polsce opracowane zostały raporty PLC-4, PLC-5 i ostatni zaraportowany PLC-6 (uwzględniający informację o bilansie polskich ładunków do roku 2012 r.)
Raport PLC stanowi podsumowanie bilansu ładunków substancji zanieczyszczających odprowadzanych rzekami do Morza Bałtyckiego, zatem tak naprawdę dotyczy całości zanieczyszczeń, trafiających do rzek i jezior z obszaru danego kraju. Jednym z głównych elementów opracowania raportów rocznych PLC oraz opracowania bilansu PLC-7, zgodnie z wymaganiami wynikającymi ze zobowiązań wobec HELCOM, jest przeprowadzenie inwentaryzacji presji, przez co rozumie się identyfikację czynników sprawczych oraz związanych z nimi presji.
Podkreślić należy, że analiza oddziaływania antropogenicznego opracowywana jest w Polsce nie tylko w związku z przygotowaniem sprawozdawczości do HELCOM, ale także na potrzeby wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW), Dyrektywy Azotanowej oraz RDSM. W przypadku RDSM prace związane z określaniem presji człowieka na obszary morskie zakończyły się w bieżącym cyklu. Natomiast na potrzeby wdrażania RDW równolegle z niniejszym Projektem powinny zostać wykonane prace nad analizą presji i oddziaływań antropogenicznych, a także nad bilansowaniem biogenów. Każda z tych prac dotyczy podobnego zakresu presji, ale w innym ujęciu. W związku z tym w każdej z tych prac zastosowanie będą miały inne metody. Jednakże konieczna będzie współpraca na etapie formułowania wniosków wynikających z poszczególnych analiz oddziaływania, tak by uniknąć sprzeczności dotyczących źródeł presji i ich znaczenia. Niezależnie bowiem od metod, wnioski raportowane do HELCOM i KE powinny być spójne dla kraju, zwłaszcza w kontekście potrzeby osiągnięcia celów środowiskowych przez jednolite części wód, w tym przez jednolite części wód przybrzeżnych.
Zgodnie z założeniami projektu, opracowanie bilansu ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych rzekami do Morza Bałtyckiego (PLC-7), zostanie opracowane zgodnie z obowiązującymi metodykami i wytycznymi HELCOM, jak również uszczegóławiającą metodyką bilansowania poszczególnych kategorii zanieczyszczeń, zaproponowaną do realizacji tego Projektu. Metodyka ta uwzględnia sytuację w naszym kraju, pod względem dostępu do różnych danych, znaczenia poszczególnych kategorii zanieczyszczeń w łącznie odprowadzanym do Morza Bałtyckiego ładunku.
Więcej o wdrażaniu Ramowej Dyrektywy ws. Strategii Morskiej można znaleźć tutaj: https://worldwide.dhigroup.com/presences/emea/poland/news/2019/ii-cykl-planistyczny-ramowej-dyrektywy-ws--strategii-morskiej.